1. Khai mở tiềm năng từ kho tàng “di sản sống”

Ở độ cao 1.200 – 1.800m so với mực nước biển, Khu Du lịch Quốc gia Sa Pa sở hữu bầu không khí mát lạnh và trong trẻo quanh năm. Nhiều du khách ví nơi đây như có “hơi thở châu Âu” giữa núi rừng Tây Bắc, khi thời tiết chuyển bốn sắc thái chỉ trong một ngày. Cảnh quan Sa Pa ghi dấu bởi bốn di tích danh thắng cấp quốc gia gồm Hang động Tả Phìn, Núi Hàm Rồng, Ruộng bậc thang và Khu chạm khắc đá cổ. Là một trong bốn Vườn Di sản ASEAN đầu tiên được công nhận ở Việt Nam, Vườn Quốc gia Hoàng Liên lưu giữ giá trị sinh thái nổi bật và tạo nên bối cảnh lý tưởng cho các hoạt động trải nghiệm thiên nhiên.

Sa Pa là điểm đến có sức hút nhờ sự giàu có về tài nguyên và văn hoá.

Là vùng đất nổi tiếng hơn 120 năm qua với hành trình hình thành và phát triển lâu dài, Sa Pa chính thức được công nhận là Khu Du lịch Quốc gia theo Quyết định số 1927/QĐ-TTg ngày 01/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ. Khu vực này bao gồm toàn bộ địa giới hành chính của huyện/thị xã Sa Pa trước đây và mở rộng kết nối sang huyện Bát Xát (cũ) của tỉnh Lào Cai.

Sự giàu có về tài nguyên tự nhiên và văn hóa giúp Sa Pa trở thành điểm đến có sức hút đặc biệt, là nền tảng vững chắc cho định hướng phát triển du lịch dựa trên trải nghiệm chân thực. Bên cạnh cảnh quan thiên nhiên, Sa Pa còn là điểm tụ cư của sáu dân tộc Mông, Dao, Tày, Kinh, Giáy và Xa Phó, những cộng đồng đã gắn bó với vùng đất này qua nhiều thế hệ. Chính sự đa dạng văn hóa này tạo nên linh hồn của vùng đất, biến Sa Pa thành một "di sản sống" mang giá trị khác biệt.

2. Sa Pa hưởng ứng xu hướng du lịch chú trọng trải nghiệm văn hoá bản địa

Trên thế giới, du lịch gắn với văn hóa bản địa đang trở thành xu thế chủ đạo, hướng đến trải nghiệm sâu sắc và chân thực. Sa Pa bắt nhịp với xu hướng này thông qua mạng lưới điểm du lịch cộng đồng trọng điểm: Tả Van (người Giáy), Tả Phìn (Dao đỏ), Mường Hoa (người Mông), Bản Hồ (người Tày) và thôn Nậm Sài (người Xa Phó). Tại những bản làng này, du khách có thể hòa mình vào nhịp sống địa phương, tham gia các hoạt động trải nghiệm như “Một ngày làm cô dâu người Mông” hoặc học nghề truyền thống: khắc bạc, vẽ sáp ong, nhuộm chàm… Mỗi hoạt động đều mang giá trị văn hóa sâu sắc, không đơn thuần là dịch vụ du lịch.

Sa Pa bắt nhịp xu hướng phát triển du lịch gắn với trải nghiệm văn hoá.

Về lưu trú, du khách thường ở trong các homestay do gia đình bản địa quản lý, cùng sinh hoạt và tham gia công việc hằng ngày của người dân. Các chuyến trải nghiệm được thiết kế để du khách thực sự hòa nhập: trekking qua những thửa ruộng bậc thang trập trùng, tìm hiểu dược liệu núi rừng hay quan sát kỹ thuật canh tác truyền thống. Nghề thủ công và ẩm thực địa phương cũng là điểm nhấn nổi bật, từ dệt thổ cẩm, đan lát, chạm bạc cho đến các món ăn đặc trưng như thắng cố hay thịt lợn cắp nách.

3. Phát triển sản phẩm du lịch quảng bá văn hoá quy mô lớn

Bên cạnh việc phát triển du lịch cộng đồng, Sa Pa còn kiến tạo những không gian quảng bá văn hóa tầm cỡ, điển hình là Bản Mây – điểm hội tụ văn hóa của bảy dân tộc khắp Tây Bắc. Nằm trong quần thể nhà ga cáp treo thuộc khu du lịch Sun World Fansipan Legend, Bản Mây cách tháp đồng hồ khoảng 100 m và thung lũng hoa hồng lớn nhất Việt Nam chỉ 300 m.

Bất cứ lúc nào ghé thăm, du khách đều được hòa mình vào không gian văn hóa vùng cao được tái hiện sống động qua hàng chục ngôi nhà cổ của người H’Mông, Dao, Tày, Giáy, Xa Phó, Mông Điện Biên và Hà Nhì. Trong mỗi căn nhà là nơi trưng bày và biểu diễn văn hóa, nơi các nghệ nhân cùng thế hệ trẻ chung tay phục dựng kiến trúc, phong tục và lối sống truyền thống, từ tín ngưỡng, nghề thủ công đến ẩm thực và nghệ thuật dân gian đặc sắc.

Lễ hội Xoè được tổ chức tại Bản Mây, Sun World Fansipan Legend.

Tại đây, du khách còn được tham gia các lễ hội văn hóa đặc sắc, điển hình như Lễ hội Xòe Bản Mây. Sự kiện tái hiện những sắc màu văn hóa rực rỡ của các dân tộc Tày, Dao, Mông, Hà Nhì, Giáy, Thái và Xa Phó qua nghi lễ, trang phục, âm nhạc và đặc biệt là các điệu xòe truyền thống. Song song với phần nghệ thuật, lễ hội mang đến cơ hội gặp gỡ những nghệ nhân làng nghề như làm hương, rượu ngô, đan lát, thêu thùa và tạo tác nhạc cụ dân tộc, những người vẫn bền bỉ gìn giữ tri thức bản địa qua từng sản phẩm thủ công.

Hướng đi phát triển du lịch Sa Pa dựa trên trải nghiệm văn hóa bản địa không chỉ phù hợp với xu thế mà còn đảm bảo tính bền vững. Đây là chiến lược mà cộng đồng dân cư vừa là chủ thể gìn giữ, vừa là người hưởng lợi trực tiếp từ chính di sản của họ.

• Chia sẻ: